Założenia metody SI

W latach sześćdziesiątych amerykanka Jean Ayres psycholog, pedagog specjalny i terapeutka zajęciowa wykazała znaczenie trzech podstawowych systemów zmysłowych, tj. systemu dotykowego, czucia głębokiego (czucia własnego ciała) oraz układu przedsionkowego (zwanego zmysłem równowagi) w procesie prawidłowego rozwoju dziecka. W oparciu o podstawy z zakresu fizjologii, neurologii oraz psychologii opracowała założenia teoretyczne i praktyczne nowej, kompleksowej, polisensorycznej metody terapii – Integracji Sensorycznej. Metoda ta jest skuteczną formą terapii w szeroko rozumianych opóźnieniach rozwoju psychoruchowego.

Integracja sensoryczna, według Jean Ayres, jest procesem, podczas którego następuje organizacja wrażeń zmysłowych dostarczanych do naszego organizmu tak, aby mogły być wykorzystywane w celowym działaniu. Dopływ różnorodnych bodźców do ośrodkowego układu nerwowego, odbieranych z własnego ciała i otoczenia przez wszystkie układy zmysłów (dotyku, czucia głębokiego, czyli tzw. propriocepcji, układu przedsionkowego, wzroku, słuchu i powonienia) jest podstawą do tworzenia się integracji. W wyniku tego procesu powstają tak zwane reakcje adaptacyjne czyli, reakcja odpowiednia do wymogów otoczenia. Mózg w każdej chwili naszego życia odbiera, segreguje i przetwarza bodźce zmysłowe. Przy niedoborze lub braku bodźców tworzenie się prawidłowej integracji zmysłowej jest zakłócone i w związku z tym rozwój właściwych odpowiedzi ruchowych i sposobów zachowań jest zaburzony.

Główne przejawy dysfunkcji procesów integracji sensorycznej to:
  • trudności w koordynacji ssania, połykania, oddychania
  • opóźniony rozwój mowy i zaburzenia mowy
  • przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała
  • nieprawidłowe napięcie mięśniowe
  • zwiększona męczliwość
  • zaburzenia w ogólnej koordynacji ruchowej oraz koordynacji ruchowo – słuchowo – wzrokowej
  • trudności w opanowywaniu podstaw nauki szkolnej, tj. czytaniu, pisaniu, liczeniu
  • nadpobudliwość psychoruchowa i trudności w koncentracji uwagi
  • zaburzenia emocjonalne, obniżona samoocena

Terapia SI

Podczas terapii integracji sensorycznej odbywa się stymulacja ośrodkowego układu nerwowego. Stosowane ćwiczenia zawsze są dobrane do aktualnych możliwości psychoruchowych dziecka. W trakcie terapii nie uczy się wykonywania konkretnych czynności, lecz poprzez wzorce ruchowe powoduje się właściwe przetwarzanie informacji sensorycznych. Zajęcia w formie zabaw ruchowych prowadzone są na dużej sali wyposażonej do stymulacji systemów: przedsionkowego, proprioceptywnego, dotykowego oraz pomoce do usprawniania układów : słuchowego, wzrokowego, węchowego. Zasadniczą rolę w skuteczności terapii odgrywa wiek dziecka. Terapia powinna być rozpoczęta możliwie jak najwcześniej. Im dziecko jest starsze, tym większy jest niedobór bodźców i zakres dysfunkcji. Terapia SI może być prowadzona równolegle z innymi metodami i formami oddziaływań korekcyjnych.

Efekty Terapii

Prawidłowe wzorce ruchowe

Koordynacja obu stron ciała

Prawidłowa koordynacja wzrokowo – ruchowa

Właściwe planowanie motoryczne

Odpowiedni poziom aktywności

Znajomość schematu ciała

Prawidłowa lateralizacja

Rozwój mowy

Prawidłowa koncentracja uwagi

Stabilność emocjonalna